Rechtstreeks toegankelijke hulp

JAARVERSLAG 2024

Het is laagdrempelige jeugdhulpverlening: een jongere of ouder kan er zélf naartoe om informatie, hulp, ondersteuning … te vragen of kan daarbij hulp krijgen van de huisarts, maatschappelijk werker, trajectverpleegkundige, gezinswerker, CLB-medewerker, CAW-medewerker, CAW-medewerker,..

Hieronder kan je nog een overzichtje van de werking binnen de jeugdhulp terugvinden.

Zowel vanuit het perspectief van de preventieve gezinsondersteuning als vanuit de jeugdhulp wordt aangegeven dat een goede afstemming noodzakelijk is. In Huis van het Kind Leuven zijn een aantal actoren in de jeugdhulp kernpartner (CAW Oost-Brabant, MFC Combo, CKG De Schommel, Sporen vzw, vzw Amber, vzw De Wissel,…). Er is een link met de brede instap via Kind en Gezin, de CLB’s en het CAW.

Onderstaande organisaties bieden rechtstreeks toegankelijke hulp binnen de regio Leuven.

1 gezin = 1 plan

Sinds 2021 is het samenwerkingsverband ‘Eén gezin, één plan’ actief in Leuven, waarbij partners in rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp en actoren die hulpvragen van gezinnen, kinderen en jongeren oppikken (waaronder dus de Huizen van het Kind), gestimuleerd worden om samenwerkingsafspraken te maken om hulpvragen snel en effectief op te nemen.

Het 1G1P-tam Leuven bestaat uit drie eerstelijnspsychologen, waarbij voor elke eerstelijnszone een halve VTE is toegewezen. Daarnaast telt het regioteam 10 gezinscoaches en 1 coördinator. In totaal is er 8,6 VTE voor gezinscoaching in deze regio beschikbaar, maar de daadwerkelijke inzet komt neer op 7,4 VTE. Dit komt doordat enkele teamleden tijdelijk een verminderd werkpercentage hebben.

Van de 229 aanmeldingen binnen 1G1P Oost-Brabant, kwamen er 96 uit de werkingsregio Leuven. Deze omvat de eerstelijnszones (ELZ) Leuven, ELZ Leuven Noord en ELZ Leuven Zuid.

In totaal kwamen er 38 aanmeldingen vanuit ELZ Leuven binnen in 2024. De gemeenten Leuven en Kessel-Lo registreren elk het hoogste aantal aanmeldingen binnen deze regio, beide goed voor 14 aanmeldingen, wat neerkomt op 37% van het totaal. Ter vergelijking: in Leuven-noord waren er 25 aanmeldingen, in Leuven-Zuid 33.

Van de 38 aanmeldingen die binnenkwamen bij ELZ Leuven, zijn er inmiddels 13 afgerond. In 6 van deze gevallen werd het traject afgesloten zonder dat er een eerste gesprek heeft plaatsgevonden.

Met "afgerond" bedoelen we dat gezinnen bij ons een eerste, perspectief biedend gesprek hebben gehad. In één tot maximaal drie gesprekken brengen we samen met het gezin – en indien nodig met de aanmelder – de hulpvragen, noden en zorgen in kaart. Ook wordt het netwerk rond het gezin besproken.

De redenen waarom sommige trajecten werden afgerond zonder dat er een gesprek plaatsvond, zijn vergelijkbaar met voorgaande jaren:

• Het gezin of de aanmelder geeft aan dat een andere dienst opgestart kan worden.
• Wij of de aanmelder slagen er niet in om contact te leggen met het gezin.
• Het gezin geeft aan geen behoefte (meer) te hebben aan onze ondersteuning.

Bij 4 van de 38 gezinnen werd een onthaaltraject (OT) opgestart. In dit traject werkt een onthaalmedewerker gedurende drie maanden intensief samen met het gezin. Het doel is om een gezinsplan op te stellen en het gezin toe te leiden naar passende hulpbronnen, zowel binnen de professionele hulpverlening als in het eigen netwerk. Dit gebeurt in een kortdurende, intensieve begeleiding. Bij deze gezinnen is er vaak al andere hulpverlening betrokken en dient deze beter afgestemd te worden.

Voor 8 gezinnen is gekozen om door te stromen naar een langer traject: gezinscoaching. Na overleg in het team werd besloten dat deze gezinnen meer tijd en ondersteuning nodig hebben. Er is ruimte nodig om de hulpvragen verder te verduidelijken, verbindingen te leggen met andere diensten en het gezin te versterken. Vaak gaat het om gezinnen met een beperkt netwerk. Zowel professioneel als persoonlijk netwerk.

Bij 13 gezinnen is het nog niet duidelijk wat een passend aanbod op hun vragen zou kunnen zijn. Van deze gezinnen:

• Zijn er bij 7 al onthaalmedewerkers betrokken en loopt de onthaalfase nog.
• Wachten er 6 op een beschikbare medewerker om een eerste gesprek in te plannen.

CIG De Shelter

De begeleiding door Centrum voor Integrale Gezinszorg De Shelter kan starten vanaf het begin van de zwangerschap tot het kindje 2,5 jaar is. Eén van beide ouders moet bij aanmelding jonger dan 25 jaar zijn. De begeleiding is gericht op verschillende levensdomeinen: sociaal, pedagogisch, administratief, psychisch, praktisch,… . De ouder-kindrelatie staat centraal. De veiligheid, integriteit, emotioneel welbevinden en de ontwikkelingskansen van het jonge kind zijn hierin essentieel. De gezinsleden houden de regie van hun leven in eigen handen. De gezinnen kiezen zelf wanneer ze welke hulp willen inroepen. En de begeleider ondersteunt dit proces. De Shelter neemt de verantwoordelijkheid niet over, maar gaat een volhardend engagement aan bij het zoeken naar gepaste steun, binnen en buiten De Shelter.

In het Shelterhuis kregen vier gezinnen een intensieve begeleiding met gezinsverblijf gedurende een klein jaar. In de mobiele gezinsbegeleiding worden een aantal gezinnen en hun netwerk aan huis begeleid. Dit kan ook voor gezinnen die (nog) niet in de Shelter verbleven. De begeleidingsintensiteit is flexibel maar minder intensief dan bij gezinsverblijf.

In 2024 werden in totaal 19 gezinnen bereikt. 13 mobiele gezinnen en 6 gezinnen in het verblijf.

Aanmeldtafel contextbegeleidingen

De aanmeldtafel contextbegeleidingen bespreekt om de twee weken de aanmeldingenlijst voor contextbegeleidingen. Dit om aanmeldingen meer efficiënt en gebundeld over de organisaties heen te kunnen bespreken. Daarnaast wordt ook bekeken of en welke brugzorg helpend kan zijn tijdens de wachttijd voor contextbegeleiding. De deelnemende organisaties zijn: VZW Amber, MFC Combo, VZW Sporen, Huize Sint-Vicentius en Huize Levensruimte. Voor Brugzorg neemt De Wissel, Huis van het Kind Leuven en 1G1P deel (naast mogelijke brugzorg binnen de bovengenoemde diensten).

In 2024 waren er 31 startende gezinnen. De gemiddelde wachttijd van de starters bedroeg 13 maanden (Bij Amber: 12, Sporen: 7, Combo: 4 + 1 Surdo, HSV: 4, HL: 3)

Er waren 25 annulaties bij een mogelijke opstart. Redenen hiervoor zijn:

• Geen vraag meer van het gezin (11, vaak omdat er al andere hulpverlening gestart is en het gezin zo de nodige ondersteuning al krijgt)
• Timing niet goed
• Autismespecifieke vragen, aanmelding bij expertisedienst
• Verhuis naar andere provincie (4
• Opstart verblijf (2
• Consulent betrokken, doorgestuurd naar intern aanmeldpunt (4

Na aanmelding waren er 16 annulaties, met redenen:

• Naar wachtlijst intern aanmeldpunt owv betrokkenheid OSD (4x)
• Geen vraag meer van gezin (1x)
• Start verblijf (1x)
• Andere hulpverlening betrokken en verder geholpen zo (2x)
• Onjuiste indicatie (5x)
• Te grote verontrusting, aanmelder aangemaand om M-doc in te dienen (2x)
• Reden onduidelijk (1x)

Voor sommige gezinnen werd een brugzorgaanbod opgestart, nl:

• Amber vzw laagintensieve ondersteuning aan huis: 8 trajecten, waarbij thema’s verschillen:
• Opvoedingsvragen: regels, aanpak, ritme en structuur, positie ouderfiguur
• Hoe omgaan met een mama met borderline, opvoedingsstijl ouders
• Grenzen stellen als ouder, positie leren innemen
• Depressie, misbruik, laag zelfbeeld, nood aan bevestiging, erkenning bij ouderfiguur
• ASS
• Relationele problemen (hoogconflict)
• Kindtrauma
• Sporen vzw: NVR-traject: 2 individuele trajecten en 1 ouderpaar volgde het groepsaanbod
• Aanbod Huis van het Kind Leuven: contacten gebeuren anoniem dus geen cijfers van weer te geven
• PH: geen aanbod binnen MFC Combo, van de Wissel geen gegevens
• Ouders Hoogconflict Scheiding: geen gegevens
• Oudertrainingen MFC Combo: aanbod aan 4 gezinnen, 1 gezin heeft 3x aangesloten

MFC Combo

Mfc Combo is een organisatie in de jeugdzorg.

Combo biedt op verschillende locaties begeleidingen op maat

• aan kwetsbare kinderen, jongeren, jongvolwassenen tussen 0 en 25 jaar en hun context, waar nodig en mogelijk in samenwerking met andere hulpverleningspartners.
• Combo begeleidingen vertrekken vanuit het geloof in de groeikracht en mogelijkheden van elke persoon.
• Het doel van deze begeleiding is kansrijk opgroeien van deze kinderen, jongeren en jongvolwassenen te realiseren.

Binnen de rechtstreeks toegankelijk hulp kan je in onze afdeling Surdo terecht voor trajecten positieve heroriëntering en opvoedingsondersteuning in de vorm van kortdurende thuisbegeleiding met trainingsaanbod alsook in onze afdeling Dam+ voor de module dagbegeleiding

In 2024 werden in deze Leuvense afdelingen 65 kinderen/jongeren en hun context begeleid.

In heel Combo waren er 85 begeleidingen in ons rechtstreeks toegankelijk aanbod (ook in Malpertuus en Trommel+ hebben we de module dagbegeleiding).

Vzw Sporen

Als organisatie in de jeugdhulp ondersteunt vzw Sporen gezinnen die zich in een ingewikkelde leefsituatie bevinden. In partnerschap met ouders, kinderen, jongeren en hun familie gaan ze op zoek naar manieren om kinderen en jongeren goed en veilig te laten opgroeien, zo veel mogelijk omringd en ondersteund door familie en hun omgeving.

Het vertrekpunt is de vraag van het gezin. Van hieruit richt vzw Sporen zich op de krachten en hulpbronnen bij het gezin, in de familie en ruimere omgeving. Samen met de belangrijke mensen uit de omgeving maken ze een plan zodat de doelen, stapje er stapje, kunnen worden bereikt. Centraal staat de onvoorwaardelijke zorg en liefde voor de kinderen. Wanneer de situatie voor iedereen ‘goed en veilig genoeg’ is en het gezin samen met familie verder kan, wordt de begeleiding op maat afgebouwd.

In 2024 zijn er vanuit Sporen vzw in 71 gezinnen gestart in contextbegeleiding, 139 gezinnen in crisisbegeleiding en 43 jongeren in ondersteunende begeleiding. Daarnaast werken ze aan een breder toegankelijk aanbod, zoals de ouderavonden 'Geweldloos Verzet', intensieve begeleiding aan (jonge) ouders met kinderen van -9 maanden tot 3 jaar via Zorggarantie, oudercoachings Geweldloos Verzet, coaching met ezels, attachement based family therapie of gezinscoaching via Eén Gezin Eén Plan Oost-Brabant.

Vzw De Wissel

Binnen rechtstreeks toegankelijke hulp, kunnen gezinnen in de Wissel terecht bij Colombus, enerzijds voor open–hart–cirkels, een ontmoeting met iedereen die geraakt is door de psychische kwetsbaarheid van een jongere of jongvolwassene. Anderzijds bij Positieve heroriëntering waarbij hulpverleners en gezinnen ondersteund worden. Er wordt ingezet op de mogelijkheden binnen het gezin, niet op de tekortkomingen.

Het schoolvervangend en participatief aanbod van Rizsas probeert op een heel eigen manier een omgeving te creëren waarin de jongeren uitgenodigd en gestimuleerd worden om vanuit hun eigen interesses en vaardigheden deel te nemen aan een ruim aanbod van ateliers, zonder verplichtingen. Elke jongere in Rizsas kiest haar of zijn tempo en krijgt de tijd en de ruimte om een eigen weg te zoeken en te groeien.

Equiqanis biedt mensen, in de eerste plaats kwetsbare jongeren, de kans om onder begeleiding de ontmoeting aan te gaan met paarden en honden. Via een paardenatelier, hondenatelier, hippotherapie wordt er contact gemaakt tussen mens en dier.

Vzw Amber

Amber vzw biedt binnen de gezinswerking verschillende vormen van contextbegeleiding aan, nl. Breedsporige contextbegeleiding voor 25 gezinnen, Intensieve contextbegeleiding voor het jonge kind voor 2 gezinnen, Kortdurende intensieve contextbegeleiding voor 3 gezinnen en 4 trajecten conflicthantering. Deze contextbegeleidingen richten zich op gezinnen met kinderen tussen -9 maanden en 25 jaar ondersteunen die moeilijkheden ervaren op vlak van opvoeding of communicatie in het gezin. De problemen binnen een gezin worden vaak beïnvloed door moeilijkheden op andere domeinen zoals financieel, huisvesting, relaties, sociaal, …. De focus ligt op opvoedingsdoelen, de relatie ouder-kind en het versterken van het gezin op verschillende domeinen.

In 2024 bood Amber vzw in 72 gezinnen een contextbegeleiding aan, waarvan 4 binnen zorggarantie (het jonge kind) en 17 trajecten conflicthantering.

Daarnaast biedt Amber vzw binnen de Jongvolwassenenwerking 25 contextbegeleidingen autonoom wonen aan, 8 jongeren kunnen verblijven in de alternatieve woonvorm Brughuizen en 10 jongeren kunnen een intensieve, Intersectorale begeleiding voor jongvolwassenen in (dreigende) dak- en thuisloosheid krijgen in samenwerking met andere partners. In 2024 kregen 40 jongeren een traject Contextbegeleiding Autonoom Wonen en 15 jongeren een verblijf in een Brughuis aangeboden. Er liepen 9 intensieve, integrale trajecten met jongvolwassenen in (dreigende) dak- en thuisloosheid.

De schommel

De Schommel VZW biedt opvoedingsondersteuning aan gezinnen die vragen hebben rond de opvoeding of bij wie het opvoeden even moeizaam verloopt. Zo kunnen gezinnen er terecht voor gezinsbegeleiding. Deze begeleiding is gratis en duurt enkele weken tot enkele maanden en richt zich zowel op het kind als het gezin. Daarnaast kunnen gezinnen er ook terecht voor trainingen gericht op ouders en kinderen. In 2024 volgden 26 kinderen, hun ouders en leerkrachten een Stop 4 – 7 training. 19 kinderen en hun scholen en gezin kregen een Tros4-12 begeleiding. Tenslotte volgden de ouders van 36 kinderen een groepstraining met als thema 'Afgestemd opvoeden/Omgaan met 'moeilijk' gedrag'.

Over heel de regio waarin De Schommel werkt, werden er 250 gezinnen ondersteund met een (intensieve) gezinsbegeleiding aan huis, hiervan woonden er een 80-tal in de ruime regio rond Leuven.

Thuisbegeleidingsdiensten VAPH

Verder zijn er een aantal mobiele en ambulante begeleidingsdiensten erkend en gesubsidieerd door de Vlaamse overheid, VAPH en werkzaam in Vlaams–Brabant en Brussel. Ze ondersteunen gezinnen met een kindje met een ongewone start, met een kind jongere of volwassene met (een vermoeden van) een beperking en hun omgeving (crèche, school, vrije tijd, dagbesteding, ondersteunende diensten, …).

Het gaat over onder meer Het Raster, MFC Ganspoel, Woluwe, Resonans. Elk van deze diensten richt zich op een andere doelgroep. Hulpverleners kunnen er terecht met vragen die te maken hebben met de opvoeding en ontwikkeling van hun kind. Het kind is de toegangspoort, maar ze kijken ruimer naar het effect van de impact op het hele gezinssysteem. Sommige begeleidingsdiensten hebben naast thuisbegeleiding ook een groepsaanbod (vb. Hanen en Smog bij Resonans).

Resonans had in 2023 52 aanmeldingen in regio Leuven en dus gelijklopend met 2021. Er werden 35 gezinnen afgerond en hier was een lichte stijging ten opzichte van 2021. Er werden 981 begeleidingen gedaan in 2022. Dit zijn 68 begeleidingen meer dan in 2021.

Het Raster bereikte in 2024 in totaal 93 cliënten bij hun thuisbegeleiding binnen de Leuvense deelgemeenten.

MFC Ganspoel bereikte in 2024 in totaal 108 personen bij hun mobiele begeleiding, en 15 bij hun ambulante begeleiding.