Opvang baby's en peuters

JAARVERSLAG

Loket Kinderopvang Leuven

Het Leuvense loket kinderopvang omvat een drietalige website (www.kinderopvangleuven.be) in combinatie met een centraal loket en een aantal contactpunten (waaronder ééntje in het Huis van het Kind), waar ouders met bijkomende vragen terecht kunnen voor ondersteuning. Het Leuvens loket kinderopvang is niet alleen een neutraal informatie- en ondersteuningspunt maar ook een centraal registratiepunt voor alle vragen over de opvang van baby’s, peuters en schoolkinderen in Leuven. Het lokaal loket kinderopvang werkt samen met alle Leuvense opvangvoorzieningen van gezins- en groepsopvang voor baby’s, peuters en schoolkinderen en tal van toeleiders. Het doel is om de gezinnen die kinderopvang zoeken zo efficiënt mogelijk te informeren en te ondersteunen bij deze zoektocht en zicht te krijgen op de vragen en voorkeur van gezinnen voor kinderopvang. Het loket kinderopvang heeft hierbij bijzondere aandacht voor de toegankelijkheid van kinderopvang voor maatschappelijk kwetsbare gezinnen via de intensieve samenwerking met toeleiders zoals OCMW Leuven, CAW Oost-Brabant, Agentschap integratie, VDAB, de werkingen voor kwetsbare gezinnen en Kind en Gezin.

Deze grafiek geeft een overzicht van het aantal bezoekers die de afgelopen jaren naar het loket kinderopvang in het stadskantoor kwamen voor ondersteuning. Gekeken naar 2023, is het aantal bezoekers licht gedaald ten opzichte van 2022. Vanaf september 2022 experimenteerden we echter met de organisatie van een loket in het Huis van het Kind, waar ook een groeiende groep gezinnen naartoe kwam. In 2023 ontvingen we er 84 bezoekers.

Naast de loketten op afspraak, zijn er nog verschillende antennepunten in Leuven waar ouders terecht kunnen met vragen rond kinderopvang. Dit gaat om het onthaal van het Leuvense Huis van het Kind, kindercentrum De Girafant, Koala Sint-Maartensdal en Kessel-Lo en alle Leuvense opvanginitiatieven. Bij deze antennepunten wordt er geen registratie bijgehouden van het aantal aanvragen.

Door de innovatieve koppeling van het loket kinderopvang aan een back-office beheersmodule voor kinderopvanginitiatieven, is het tevens mogelijk om cijfers te verzamelen over het aanbod, de nood en het gebruik van kinderopvang op lokaal niveau en in een betere matching te voorzien tussen opvangvraag en –aanbod.

Uit de cijfers van 2023 blijkt:

• Het aantal kinderen tussen 0 en 3 jaar met domicilie in Leuven blijft ongeveer status quo.

• Het aantal unieke aanvragen per kind (1755) is relatief stabiel over de afgelopen jaren heen. Indien we rekening houden met eventuele meerdere aanvragen per kind, komen we uit op 2099 aanvragen in 2023. Het aandeel aanvragen van buiten Leuven is stabiel gebleven tegenover vorig jaar. We zien in de cijfers een hoge opvangbehoefte bij de groep baby’s en peuters in Leuven (100%). Dit wil zeggen dat alle kinderen tussen de 0 en 3 jaar in Leuven een aanvraag starten. Ook zien we een lichte daling van het gemiddeld aantal noodaanvragen.

• Een stijging van het opvangtekort ten opzichte van 2022, en dit ondanks een stijgend opvangaanbod. Er waren een aantal stoppers (Little People, het Prinsenkindje) en de sluiting van 2 leefgroepen in Girafant voor 60 kindplaatsen. Daarnaast zijn er ook een aantal opvangplaatsen bijgekomen (opstart van Toverhuis Heverlee, De Appelboom en Kinderparadijs Becker-Remy). De grootste verklaring van de stijging van het tekort is een verhoogde behoefte aan opvang ten opzicht van vorig jaar (100% in plaats van 94%).

• Het aantal plaatsen per 100 kinderen blijft ongeveer gelijk, op 72%.
• Het slaagpercentage - dit zijn het aantal effectief ingeschreven kinderen tegenover het aantal aanvragen - daalt naar 81%. Acht op de tien aanvragen krijgen dus een positief antwoord.

Inclusieve opvangplaatsen voor kinderen met specifieke zorgbehoeften

Inclusieve kinderopvangplaatsen zijn plaatsen voor kinderen met (vermoedens van) specifieke zorgbehoeften. Alle Leuvense opvanginitiatieven staan principieel open voor de opvang van kinderen met specifieke zorgbehoeften, al wordt de gevraagde ondersteuning vaak bekeken in functie van de draagkracht van het opvanginitiatief. Soms wordt voor de gewenste bijkomende inspanningen een ‘individuele subsidie inclusieve kinderopvang’ aangevraagd bij Kind en Gezin. Een aantal kinderdagverblijven beschikken over ‘structurele’ inclusieve opvangplaatsen, die worden voorbehouden voor deze kinderen. In 2023 ging het over 21 structurele plaatsen (10 in kinderdagverblijf Wigwam, 2 in kinderdagverblijf Kabouterberg, 2 in kinderdagverblijf Peutertuin, 7 in de gezins- en groepsopvanginitiatieven van Zorg Leuven). Het ‘Centrum Inclusieve Kinderopvang’ kan opvanglocaties binnen de zorgregio ondersteunen bij de realisatie van inclusieve kinderopvang.

Ook het PINKO XL project – waarbij wordt gezocht naar opvangoplossingen voor kinderen met complexe, meervoudige zorgvragen – bleef in 2023 doorlopen.

Dringende opvang

Dringende kinderopvangplaatsen zijn plaatsen die voor een beperkte periode en/of zeer wisselend opvangplan (bvb. omwille van opleidingstraject) vaak zeer laattijdig aangevraagd worden. Alle Leuvense opvanginitiatieven bieden dit soort plaatsen aan voor baby’s en peuters. Binnen de groepsopvang van Zorg Leuven zijn er sinds een aantal jaren een 42-tal plaatsen structureel voorbehouden voor ouders die Nederlandse les, een inburgeringscursus of een opleiding van OCMW of VDAB moeten volgen. Sinds 2019 zijn er ook gesubsidieerde plaatsen ‘Dringende Opvang’ (DOP), het gaat over 7 plaatsen in Leuven (3 bij Zorg Leuven, 4 bij Wigwam vzw). Sinds 2022 wordt er vanuit de stad een extra toelage voorzien voor opvanglocaties die plaatsjes bieden aan dringende opvangvragen van kwetsbare gezinnen.

Thuisopvang zieke kinderen

Een aantal initiatieven vangt kinderen tot 12 jaar op als ze ziek zijn en de ouders zelf geen opvang kunnen voorzien. Voor Leuven zijn dat thuisopvang zieke kind Zorg Leuven, Kinderrijk, ’t Eekhoorntje, Kido-Club, KU Leuven en de mutualiteiten.

Kinderopvang voor kinderen uit kwetsbare gezinnen

Heel wat Leuvense kinderdagverblijven engageren zich tot het opvangen van kinderen uit kwetsbare gezinnen. Een aantal onder hen doen dat vanuit hun reguliere subsidie, sommigen krijgen hier een extra ‘plussubsidie’ voor. Ook in het kader van het Koala-project in Kessel-Lo kregen een aantal kinderdagverblijven bijkomende plussubsidies.

Kinderoppas

Ouders die nood hebben aan een avondje voor zichzelf, avondonderwijs volgen of ’s avonds moeten werken, kunnen terecht bij diverse kinderoppasdiensten in Leuven. Kinderoppassers via de Gezinsbond presteerden in 2023 1503 kinderoppasprestaties (in 2022 1192). Afgelopen jaar werden bijna weer de aantallen gehaald van voor corona.