Individuele ondersteuning kwetsbare gezinnen: gezinscoaching en gezinswerkingen

JAARVERSLAG

Het aanbod bestaat uit een mix van (1) onthaal, (2) gezinsondersteunende groepsactiviteiten op wekelijkse of occasionele basis, (3) individuele ondersteuning van gezinnen waaronder een aantal trajecten gezinscoaching in samenwerking met netwerkpartners (vb. parelcoaches, brugfiguren, jeugdhulp, OCMW, mutualiteit,..), het afstemmen tussen netwerkpartners (vb. rondetafelgesprekken) en het voorzien van materiële steun.

Wijland (gezinswerking de Ruimtevaart) doet dit binnen de erkenning als ambulant aanbod schoolgaande kinderen. INLOOPteam de Mobil doen dit via hun erkenning als INLOOPteam ‘ambulant aanbod preventieve gezinsondersteuning’ (decreet gezinsondersteuning). Wigwam vzw doet dit via projectmatige erkenning als ‘brede gezinsondersteuning voor aanstaande en jonge gezinnen in armoede realiseert grondrechten met het oog op structurele kinderarmoedebestrijding’ (het vroegere PREGO) en Buurtwerk ’t Lampeke doet dit zowel via die projectmatige erkenning als vanuit de buurtwerking (inclusief kinderwerking). De Koala-werking van Kessel-Lo en Sint-Maartensdal doen dit vanuit de KOALA-erkenning (kind- en ouderactiviteiten voor lokale armoedebestrijding). Caritas International bereikt kwetsbare gezinnen met een vluchtverleden in opdracht van OCMW Leuven.

Binnen al deze activiteiten is er expliciete aandacht voor gezinsondersteuning en de ondersteuning van de ouder-kind interactie. Ook wordt er gewerkt aan brede participatie van het gezin en het kind in de maatschappij, met expliciete aandacht voor het aansluiten op onderwijs, cultuur- en vrijetijdsaanbod.

Onthaal

Reeds binnen het onthaal van deze laagdrempelige werkingen wordt ingezet op het opbouwen van een vertrouwensband met deze gezinnen. In gesprek worden allerlei opvoedings- en gezinsgerelateerde vragen over verschillende levensdomeinen gaandeweg samen met de gezinnen expliciet gemaakt en opgenomen. Omwille van de verwevenheid van armoedesituaties komen deze basiswerkingen in aanraking met vragen die kwetsbare gezinnen hebben over verschillende levensdomeinen: materiële hulp (bijvoorbeeld aanvraag Kirikou), onderwijs, kinderopvang, administratie (Groeipakket, schooltoelage, etc.), relatie, verblijf, huisvesting, opvoeding en ontwikkeling, … In vele gevallen gaat het ook om vragen om wegwijs te worden gemaakt of de hulp te krijgen van een brugfiguur die meegaat naar school, kinderopvang, OCMW, … Sommige vragen kunnen onmiddellijk besproken worden, andere worden na afspraak (in de werking of aan huis) opgenomen.

INLOOPteam De Mobil, Wigwam en Wijland registreerden het bereik via onthaal.

• Wijland bereikte in 2023 104 gezinnen via 1095 onthaalcontacten. Zowel in gezinnen als in aantal contacten is dit een stijging t.o.v. 2022.
• In 2023 werden 87 gezinnen bereikt door onthaal.
• In 2023 werden door Wigwam 98 unieke gezinnen bereikt via 1998 onthaalcontacten

Groepsgerichte activiteiten voor kwetsbare gezinnen

Het groepsgerichte aanbod bestaat enerzijds uit vaste groepsmomenten (vb. oudergroepen, themagroepen, weggeefwinkel, naaiatelier,..), anderzijds uit laagdrempelige gezinsactiviteiten die versterkend werken op vlak van talenten, relaties, goede herinneringen, succeservaringen, kennismaking met de sociale kaart in Leuven, kleuterparticipatie, gezondheid, opleiding/werk, toeleiding naar divers aanbod,...

Alle werkingen samen bereikten 492 gezinnen met hun groepsgerichte activiteiten:

Individuele ondersteuning

De basiswerkingen worden regelmatig geconfronteerd met erg complexe situaties waarin ernstige met elkaar verweven problemen aan de orde zijn. In deze situaties is een veel intensievere ondersteuning vereist. Deze vindt plaats in de werking of aan huis. Er werden contacten gelegd met OCMW, CAW, CLB, school, integrale jeugdhulp, vrije tijdspartners, huiswerkbegeleiding, administratieve en huishoudelijke ondersteuning. Ook werd er regelmatig overleg georganiseerd met alle betrokkenen bij een gezin, inzake afstemming van de zorg. In totaal werden 240 gezinnen bereikt.

Werf gezinscoach

Na de stadsbrede uitrol van de werf gezinscoach in 2021 bleef in 2023 het aantal gezinnen dat ondersteuning krijgt stabiel. De nood bij de gezinnen blijft heel hoog en samen met de organisaties waarin de gezinscoaches aan de slag zijn zetten we in op impact op gezinsniveau en organisatieniveau. We zijn steeds op zoek naar nieuwe gezinscoaches en organisaties omdat we zoveel mogelijk gezinnen willen ondersteunen.

De sterkte van de werf ligt in oa. bij onze ambitie om ook op organisatieniveau veranderingen teweeg te brengen. Dit doen we door onze gezinscoaches in te bedden in organisaties die laagdrempelig toegang vinden tot Leuvense gezinnen en door samen een signaalfunctie op te nemen.

Elke organisatie stapt met een eigen snelheid mee in de werf Gezinscoach. Gemiddeld neemt een gezinscoach een engagement in 2 à 3 gezinnen.

Gezinscoach-organisaties

In 2023 engageerden 11 verschillende organisaties zich. Kinderdagverblijf en buitenschoolse opvang ‘t Eekhoorntje stapte mee in ons project.

Stad Leuven wil erkenning geven aan het engagement dat gezinscoaches en hun organisaties opnemen. Er werd een toelage voorzien in de meerjarenbegroting. In 2023 dienden 7 organisaties een aanvraag in.

Gezinscoaches

In 2023 waren 17 gezinscoaches actief aan de slag. Onze enige vrijwillige gezinscoach kon zijn gezin afronden en startte voorlopig geen nieuw gezin op.

In 2022 organiseerden we 9 Lerende Netwerken, in 2023 organiseerden we 11 Lerende Netwerken.

Voor 7 gezinscoaches werd een toelage bij Stad Leuven aangevraagd.

Gezinnen

Er waren in 2023 56 gezinnen die via de werf begeleiding kregen van een gezinscoach, in 2022 kregen 50 gezinnen een gezinscoach. Alle nieuwe gezinnen zijn vrijwillig bij ons project aangesloten. Er werden 3 trajecten afgerond, 1 daarvan omdat de nood bij het gezin voor een gezinscoach niet meer aanwezig was, 2 gezinnen verhuisden naar locaties buiten Leuven.

Voor 39 van deze gezinnen werd een toelage bij Stad Leuven aangevraagd.

(boven)lokale impactmeting

Via de projectoproep van vernieuwende projecten vanuit Opgroeien kunnen we een sterke brug slaan naar de kinderopvang en actief inzetten op het verlagen van drempels waar gezinnen op botsen in het kader van opleiding, werk en integratie.

Via Welzijn, Volksgezondheid en Gezin werkten we mee aan het project Lokale Gezinscoach. Zo werkten we mee aan een kader voor het Vlaamse beleid. Een 17-tal gezinnen werd opgenomen in de ‘Sociale Balans’, een online registratietool waarmee er aan impactmeting wordt gedaan. Dit project is afgerond in oktober 2023.

Beide projecten willen de impact van ons ondersteuningsaanbod in kaart brengen. We hebben hiervoor ondersteuning vanuit zowel KULeuven als Odisee.

Realiseren van sociale grondrechten

Om in te zetten op proactieve rechtenverkenning en onderbescherming tegen te gaan verbindt de deskundige gezinsondersteuning de werf gezinscoach in een samenwerking met Geïntegreerd Breed Onthaal. De drempels, signalen en hiaten worden gebundeld en gesignaleerd bij de lokale overheid, verschillende sectoren en instanties.